System edukacji wymaga nieustannych zmian i modyfikacji, dzięki czemu będzie odpowiedzią na wyzwania rzucane przez współczesny świat i zasady, które w nim panują. Z pomocą przychodzi m.in. edukacja włączająca, której głównym założeniem jest wyrównanie szans nie tylko jeśli chodzi o zwiększanie wiedzy z zakresu przedmiotów nauczanych w szkołach, ale również pełne uczestnictwo w życiu społecznym. Na czym dokładnie polega edukacja włączająca i dlaczego jest tak istotna? Podpowiadamy.
- Co warto wiedzieć o edukacji włączającej?
- Edukacja włączająca w szkołach ogólnodostępnych
- Wszystko o rozwoju polskiego systemu edukacji w środowisku szkolnym
Co warto wiedzieć o edukacji włączającej?
Edukacja włączająca to nic innego jak wyjątkowe podejście do tematu nie tylko nauczania, ale i wychowywania dzieci, które niesie ze sobą specjalną misję. Celem edukacji włączającej jest przede wszystkim zagwarantowanie wszystkim uczniom – niezależnie od wieku – równych szans na adaptację w społeczeństwie i osiąganie sukcesów zarówno na polu prywatnym, jak i zawodowym.
Trzeba sobie zdać sprawę z tego, że każde dziecko posiada swoje indywidualne potrzeby i predyspozycje. Nierzadko można spotkać się także z niepełnosprawnością natury fizycznej lub też psychicznej, co w wielu przypadkach stwarza ograniczenia dotyczące stosowanych metod nauczania czy też socjalizacji.
Warto jednak pamiętać o tym, że każde dziecko jest warte rozwijania indywidualnego potencjału. Z tego względu warto wprowadzać edukację włączającą do szkół. Jest to ogromna szansa dla wszystkich uczniów – niezależnie od umiejętności – aby lepiej przygotować się do samodzielnego, dorosłego życia i odpowiednio funkcjonować w społeczeństwie jako niezależna jednostka.
Podstawą edukacji włączającej są elastyczne formy kształcenia, jak również różnorodne metody wychowawcze, dzięki którym każde dziecko może czerpać z nich korzyści. Bardzo często wykorzystuje się potencjał współpracy między uczniami, co przyczynia się do zwiększenia tolerancji i wyrozumiałości w stosunku do osób o pewnych ograniczeniach.
Nie można zapominać także o tym, że edukacja włączająca to korzyści nie tylko dla tych uczniów, którzy z różnych powodów wykazują trudności w nauce czy przyswajaniu podstawowych umiejętności w interakcjach międzyludzkich. To także niepowtarzalna okazja do tego, aby każde dziecko nauczyło się komunikować i wspólnie rozwiązywać problemy. Dla rodziców edukacja włączająca to również cenna lekcja – w tym m.in. jak rozumieć różnice między ludźmi.
Edukacja włączająca w szkołach ogólnodostępnych
Założenia edukacji włączającej są bardzo proste i klarowne – mają one przybliżyć każde dziecko do prowadzenia stosunkowo normalnego życia po zakończeniu edukacji. Zwraca uwagę na wiele poważnych problemów, ale jednocześnie uczy zarówno dzieci, jak i dorosłych, że każdy zasługuje na równe traktowanie – niezależnie od stanu zdrowia czy umiejętności. W szkołach masowych integracja nie stoi jeszcze na wysokim poziomie, jednak wkrótce ma się to zmienić.
Bardzo ważna okazuje się tutaj rola Międzynarodowej konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami, jak również Strategii UE pod nazwą “Europa bez barier”. Polska musi wdrożyć edukację włączającą w szkołach, dlatego też Ministerstwo Edukacji Narodowej poczyniło przygotowanie szkół masowych do nowych realiów. Według przyjętych założeń ma ona się pojawić już od roku szkolnego 2024/2025, dlatego też nauczyciele już teraz zwiększają swoje kompetencje.
Do wykonywania zawodu nauczyciela będą potrzebne dodatkowe kwalifikacje. W tym celu wielu z nich decyduje się na rozpoczęcie studiów podyplomowych na kierunku Edukacja integracyjna i włączająca. Po ich ukończeniu uzyskują odpowiednią wiedzę i uprawnienia do tego, aby prowadzić zajęcia w szkołach ogólnodostępnych.
Wszystko o rozwoju polskiego systemu edukacji w środowisku szkolnym
Polskie szkoły są na początku wprowadzania edukacji włączającej. Do tej pory dzieci niepełnosprawne, z różnego rodzaju dysfunkcjami czy ograniczeniami często uczyły się w specjalnie do tego przeznaczonych placówkach. Trzeba jednak pamiętać o tym, że w szkołach integracyjnych segregacja to zjawisko dość powszechne, które w wielu aspektach zaprzecza idei edukacji włączającej.
Należy jednak ciągle pamiętać o prawach osób niepełnosprawnych do bezproblemowego funkcjonowania w społeczeństwie. Równość i zrozumienie powinny być na porządku dziennym, ale wiele osób wciąż nie wie jak ma się zachować, stosując taktykę zobojętnienia czy ignorancji.
Zaczyna się to jednak systematycznie zmieniać za sprawą nowych regulacji i przepisów. Szkoły ogólnodostępne w podstawowym zamyśle mają wyrównać szanse każdego dziecka – bez względu na to, w jakim środowisku się wychowuje, czy jest zdrowe i jak wyglądają jego umiejętności komunikacji.
Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że nauczyciele będą doszkalać się w zakresie edukacji włączającej, co znacznie zwiększa zaufanie do tego typu placówek. Należy również wspomnieć o tym, że bardzo ważne jest podejście rodziców dzieci, które nie radzą sobie na lekcjach tak dobrze jak inni uczniowie. Liczy się nie tylko czas spędzony z pedagogami, ale również w domu – z rodziną.
