Nassim Taleb jest uważany za kontrowersyjnego autora, który często wygłasza niepopularne, idące pod prąd opinie. Można go nawet nie lubić za dość arogancki i wybuchowy styl wypowiedzi. Ostatnio skarcił Elona Muska za krytykę obecnej paniki wokół wirusa.
Z drugiej strony w swoim opus magnum “The Black Swan” przewidział kryzys w 2008 roku, ale także skutki tegorocznej pandemii Covid-19. Zdaniem autora rzeczywistością rządzą nieprzewidywalne, rzadkie zdarzenia, które przynoszą wstrząsy. Najczęściej nikt nie bierze ich pod uwagę, ponieważ nie da się ich przewidzieć. Ta teza przeczy głęboko teorii o efektywności rynków finansowych. Mówi o tym, że niemożliwe jest przewidywanie przyszłości na podstawie przeszłych wydarzeń. Natomiast liniowe modele matematyczne są bezwartościowe wobec coraz bardziej złożonego i nieliniowego świata. Ostatnią pozycją Taleba jest książka “Zwiedzeni przez przypadek”. Chciałbym się pokusić o skromną recenzję tego dzieła. Pomimo długiego, najeżonego specjalistycznym słownictwem wstępu, jest to lektura, której warto poświęcić swój czas. Autor jest prawdziwym erudytą, który zapewnia intelektualną ucztę na długie godziny. Zatem, czego dowiesz się z książki „Zwiedzeni przez przypadek”? Social.Estate
Motywem przewodnim, który przewija się przez całą książkę jest skupienie się Taleba na roli losowości i przypadkowości w życiu człowieka. Autor jest specjalistą w sprawach niepewności, ryzyka i nieprzewidywalności. Taleb posługuje się:
- statystyką,
- wykresami,
- graficznymi przykładami.
Wyżej wymienione metody i środki wyrazu mają podkreślić jego tezy. Nie są to jednak niezrozumiałe, pozbawione interpretacji puste symbole. Wiele miejsca i uwagi autor poświęca przykładom wziętym z życia, tak, aby czytelnik mógł łatwo zrozumieć sens wypowiedzi. Klasycznym przykładem jest tutaj problem szczęścia i przypadku w życiu. Wiele znanych i sławnych osób miało po prostu więcej szczęścia niż pozostali. Za każdą osobą, która odniosła sukces, stoją dziesiątki innych, którym się nie powiodło. Jest to zresztą zgodne z zasadą Pareto. Pomimo tego, wydźwięk książki wcale nie jest pesymistyczny. Można nawet powiedzieć, że “Zwiedzeni przez przypadek” jest książką realistyczną i optymistyczną. Z jednej strony można narzekać, że podejmując wiele prób, szanse powodzenia są nikłe. Jednocześnie to samo oznacza, że równie dobrze może się udać za pierwszym lub za drugim razem. I to wszystko zgodnie z prawami statystyki.
Lektura książki jest wymagająca, podejmuje wiele różnorodnych tematów, zagadnień i aspektów współczesnego świata. Rekompensuje wysiłek czytania, zmieniając myślenie i inspirując do zmiany w utartych paradygmatach. Autor czerpie informacje z wielu, wydawać by się mogło przeciwstawnych, źródeł. Wymienia jednym tchem starożytnych Rzymian a chwilę potem podpiera swoje zdanie Konfucjuszem lub Laozi. Potrafi połączyć kilka różnych nurtów filozoficznych i wyciągnąć z nich podobne wnioski. Przekonuje, że ludzie są niewolnikami błędnych założeń. Jest to bardzo podobne do poglądów noblisty Daniela Kahnemana, który wiele lat życia poświęcił badaniu teorii błędów poznawczych. Taleb stawia odważne odpowiedzi na pytania, które innym ludziom nawet się nie śniły. Książka błyskotliwa, zaskakująca i skłaniająca do refleksji.
